«Համլետ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 3188.
Ա. ԳԵՐԵԶՍԱՆԱՓՈՐ
Մարդու համար չի, պարոն։
ՀԱՄԼեՏ
Ուրեմն ի՞նչ կնոջ համար։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Մարդու համար էլ չի, պարոն։
ՀԱՄԼԵՏ
Ո՞վ Է մեջը թաղվելու։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Մի ոմն, որ կնիկ Էր, պարոն, բայց, Աստված հոգին լուսավորի, հիմա մի մեռել Է։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչ բծախնդիրն Է այս թշվառականը։ Պետք Է կողմնացույցով խոսենք հետը, թե ոչ, երկսայրի խոսքերով մեր հոգին կհանի։ Աստված վկա, Հորացիո, երկու-երեք տարուց ի վեր նկատում եմ, որ մեր դարը այնպես սրամիտ Է դարձել, որ գյուղացու ոտնամատը դիպչում Է պալատականի կրունկին և նրան ցավացնում Է։
Որքա՞ն ժամանակ Է, որ դու գերեզմանափոր ես։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Տարվա Էն օրն եմ սկսել, որ մեր վերջին թագավոր Համլետը Ֆորտինբրասին հաղթեց։
ՀԱՄԼԵՏ
Որքա՞ն Է անցել այն օրից։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Է՞դ Էլ չես իմանաս։ Ամեն հիմար գիտե, հենց Էն օրն Էր, որ իշխան Համլետը աշխարհք եկավ,
Էն, որ գժվել Է, և Անգլիա ուղարկեցին։
ՀԱՄԼԵՏ
Ա, իրավ, ինչո՞ւ ուղարկեցին նրան Անգլիա։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Ինչո՞ւ, հենց նրա համար, որ գիժ Էր, որ էնտեղ խելքի գա, խելքի Էլ որ չգա, էնտեղի համար էնքան էլ հոգ չէ։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչպես թե հոգ չէ։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
էնտեղ ոչ ոք չի նկատի, էնտեղ ամենքն էլ նրա պես գժեր են։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչպես եղավ, որ նա գժվեց։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Շատ զարմանալի կերպով, ինչպես ասում են։
ՀԱՄԼԵՏ
Ի՞նչպես թե զարմանալի կերպով։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Վա՜հ, հենց էն կերպով, որ խելքը թռավ։
ՀԱՄԼԵՏ
Բայց ինչի՞ վրա։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Ինչի՞ վրա, հենց էստեղ՛ Դանեմարքայի հողի վրա։ էն օրից, որ ես էստեղ ժամկոչ եմ, պստիկ ու մեծ ժամանակս միասին հաշված, երեսուն տարի կլինի:
ՀԱՄԼԵՏ
Որքա՞ն ժամանակ կարող է մարդ հողի տակ մնալ առանց փտելու։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Եթե մեռնելուց առաջ արդեն փտած չլինի, ինչպես էս օրվան օրս էնքան ախտավոր դիակներ կան, որ հողը չդրած ցրիվ են գալիս, ութ-ինը տարի կդիմանա։ Կաշեգործը ինը տարի կդիմանա։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչո՞ւ հենց կաշեգործը և ոչ ուրիշը։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Որովհետև, պարոն, նրա կաշին իր արհեստից էնպես պնդացել է, որ երկար ժամանակ ջուրը մեջը չի մտնի։ էդ ջուր ասածը Ձեր էդ
տերամեռ դիակի մեծ թշնամին է։ Ահա քեզ մի գանգ. Էս գանգը ամբողջ քսաներեք տարի հողի տակն Է մնացել։
ՀԱՄԼԵՏ
(Ումն Է որ...
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Մեկ շուն շան որդի գժի, ո՞ւմ գանգը լինի՝ լավ Է։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչ գիտենամ։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Կրակ թափվի գլխին, ինչ գիժ սրիկան Էր։ Մեկ անգամ մեկ ամբողջ շիշ Հռենոսի գինի գլխիս թափեց։ Էս գանգը, որ տեսնում ես, պարոն, Յորիկի գանգն Է, որ թագավորի խեղկատակն Էր։
ՀԱՄԼԵՏ
Ա՞յս։
Ա. ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐ
Հենց Էդ։
ՀԱՄԼԵՏ
Տուր տեսնեմ։
(Գանգն առնում է ձեռքը)
Ավա՜ղ, խեղճ Յորիկ։ Հորացիո, ես նրան ճանաչում Էի, ինչ հրաշալի կատակաբան Էր, ի՜նչ սքանչելի սրամտություն։ Հագար անգամ ինձ դրել Է ուսերին և ման ածել, իսկ հիմա ինչպես գգվեց– նում Է երևակայությանս։ Սիրտս ետ Է գալիս։ Այստեղ Էին կախված այն շրթունքները, որ չգիտեմ քանի-քանի անգամ համբուրել եմ։ Ո՞ւր են հիմա քո ծաղրածությունները, թռչկոտումները, այն երգերը, այն ուրախության պոռթկումներդ, որոնք բոլոր սեղանակիցներիդ ծիծաղից կոտորում Էին։ Դրանցից մեկն Էլ չկա հիմա, որ քո այս ծամածռությունդ ծաղրեր, այդ թափված կզակդ։ Դե, հիմա գնա տիկին այսինչի սենյակը և նրան ասա. որ եթե մեկ մատնաչափ շպար Էլ քսի երեսին, դարձյալ վերջը այս շնորհքին Է հասնելու, ծիծաղեցրու նրան։ Խնդրեմ, Հորացիո, դու ինձ այն ասա։
ՀՈՐԱՑՈ
Ի՞նչ, տե՛ր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Կարծում ես, թե Ալեքսանդրն Էլ հողի տակ սրա նման Էր։
ՀՈՐԱՑԻՈ Իհարկե։
ՀԱՄԼԵՏ
Եվ այս հոտն ուներ, վախկ։
Գանգը ձգում է գետին։
ՀՈՐԱՑԻՈ
Ճիշտ այդ հոտը, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Ինչ ստոր գործածությունների կարող ենք վերադառնալ, Հորացիո՛։ Մի՞թե չի կարող երևակայությունը պատկերացնել, թե Ալեքսանդրի ազնիվ փոշին ինչ շավղով է անցնում, մինչև որ ծառայի մի տակառի ծակը խցկելու։
ՀՈՐԱՑԻՈ
Ամեն բան այդպես պրպտելը մեզ շատ հեռու կտաներ։
ՀԱՄԼԵՏ
Ամենևին, շատ էլ մեծ երևակայություն պետք չէ դրա համար։ Նույնիսկ շատ էլ հավանական բան է, օրինակ, այսպես՝ Ալեքսանդրը մեռավ, Ալեքսանդրը թաղվեց, Ալեքսանդրը փոշի դարձավ, փոշին հող է, հողից կավ են շինում։ Ինչո՞ւ այդ կավով, որ Ալեքսանդրի մարմնիցն է շինված, չի կարելի գարեջրի տակառը խցել։
Ահեղ Կեսարը մեռավ, հող դարձավ, Մի պատի ծերպի նա ծեփող դարձավ,
Այն հողը, որից սարսում էր աշխարհ,
Ձմեռվա բուքից ծակ խցող դարձավ։
Բայց սո՜ւս, սո՜ւս, մեկ կողմ քաշվենք, թագավորն է։
Գալիս են քահանաներ և այլն՝ թափորով։ Հետո բերում են Օֆելյայի մարմինը, ետևից գալիս են Լաերտը և ուրիշ սգավորներ, հետո՝ թագավորը, թագուհին և հետևորդներ։
Ինչ է, թագուհի՞ն, պալատականնե՞ր։ Որի՞ն են սրանք այսպիսի կրճատ արարողությամբ հուղարկավորում։ Սա ցույց է տալիս, թե մեռնողն ինքն է հուսահատ ձեռքով իր կյանքը խզել։ Երևի բարձր դասակարգից է։ Եկ այստեղ կուչ գանք և մտիկ անենք։
Թաքնվում է Հորացիոյի հետ։
Ուրիշ Ի՜նչ ծես կա։
ՀԱՄԼԵՏ Նայիր, Լաերւոն է, ինչ ազնիվ մարդ է։
ԼԱԵՐՏ
Ուրիշ ի՞նչ ծես կա։
Ա. ՔԱՀԱՆԱ
Արարողությունն այնչափ ճոխացրինք, որչափ հնար կար։ Մեր քրոջ մահը կասկածելի էր, և եթե շնորհիվ բարձր հրամանի կարգը չփոխվեր, նա պետք է մնար անսուրբ հողի մեջ
Մինչև հարության փողի հնչումը,
Բարեպաշտական աղոթքների տեղ
Խեցի, քար, կռեթ պետք է նետվեին նրա մարմնի վրա,
Այնինչ կուսական պսակ ու ծաղիկ տվել ենք նրան,
Զանգով ու ծեսով իր տունն ենք բերել։
ԼԱԵՐՏ
Ուրեմն էլ ոչինչ չկա՞ անելու։
Ա. ՔԱՀԱՆԱ
էլ ոչինչ չկա։ Մեռելոց կարգը եղծված կլիներ,
Թե հոգեհանգիստ և կամ այնպիսի տաղեր երգեինք,
Որ խաղաղ մահով հանգուցյալներին միայն պահված են։
ԼԱԵՐՏ
Դրեք հողի մեջ, և նրա չքնաղ, անարատ մարմնից թող մանուշակներ ծաղկեն։ Ասեմ քեզ, կոպի՛տ քահանա, քույրս երկնքում պաշտոնակատար հրեշտակ կլինի,
Երբ դու ներքևում գոռոց կհանես։
ՀԱՄԼԵՏ
Սիրուն Օֆելյա՞ն։
ԹԱԳՈՒՀԻ
Անուշներ անուշին, օ՚, գնաս բարով։
Շաղիկներ է սփռում դագաղի վրա։
Աչք էի դրել, որ դու Համլետիս կինը դառնայիր,
Եվ հույս ունեի առագաստիդ վրա ծաղիկներ սփռել,
Ո՛վ անուշ աղջիկ, ոչ թե շիրիմիդ։
ԼԱԵՐՏ
Եռապատիկ վայ: Երեք տասն անգամ թող գա անիծյալ այն գլխի վրա, որի չար գործը գրկեց քեզ այսպես հանճարեղ խելքից։ Դեռ հող մի թափեք, թողեք, որ նրան մեկ էլ գիրկս առնեմ։
Ցատկում է գերեզմանի մեջ։
Հիմա կիտեք Ձեր հողը ողջի և մեռելի վրա,
Մինչև այս տափից մի սար գոյացնեք ավելի բարձր,
Քան հին Պելիոնը, քան լուրթ Ոլիմպի երկնահուպ ծայրը։
ՀԱՄԼԵՏ
Ո՞վ է դա արդյոք, որի ցավն այդպես մեծաբարբառ է, որի մորմոքը շրջուն աստղերին ոգեկոչում է և կանգնեցնում ապշած, սոսկահար լսողների պես։ Ահավասիկ ես՛ Համլետ Դանիացին։
Ցատկում է գերեզմանի մեջ։
ԼԱԵՐՏ
(Հարձակվելով Համլետի վրա)
Սատանան տանի նզովյալ հոգիդ։
ՀԱՄԼԵՏ
Լավ չես աղոթում։ Ձեռքդ ե՛տ քաշիր իմ կոկորդիցս,
Թեև ես մաղձոտ, բորբոքվող մարդ չեմ,
Բայց վտանգավոր մի բան կա իմ մեջ,
Որից թող խույս տա խոհեմությունդ։
Ետ քաշիր ձեռքդ։
ԹԱԳԱՎՈՐ Բաժնեք դրանց։
ԹԱԳՈՒՀԻ Ա՜խ, Համլետ, Համլետ։
ԱՄԵՆՔԸ
Պարոններ...
ՀՈՐԱՑԻՈ
Հանդարտ, սիրելի տերս։
Ծառաները նրանց բաժանում են, և նրանք դուրս են գալիս գերեզմանից։
ՀԱՄԼԵՏ
Այս նյութի վրա պատրաստ եմ այնքան մրցել սրա հետ,
Մինչև թարթիչներս այլևս չշարժվեն։
ԹԱԳՈՒՀԻ Ի՞նչ նյութ, զավակս։
ՀԱՄԼեՏ
Ես սիրում էի Օֆելյային,
Քառասուն հազար եղբայր չեն կարող
Իրենց գորովի բոլոր քանակով իմ սերը կազմել։
ԹԱԳԱՎՈՐ Նա խենթ է, Լաերտ։
ԹԱԳՈՒՀԻ Ի սեր Աստծո, խնայիր նրան։
ՀԱՄԼԵՏ
Դժոխք, ցույց տուր ինձ, թե դու ինչ կանես՝ կլա՞ս, կկռվե՞ս, քաղցա՞ծ կմնաս, քեզ կծվատե՞ս, լեղի կխմե՞ս, կրոկոդիլ կուտե՞ս, այդ ես էլ կանեմ։ Եկել ես այստեղ, որ ցավից գոռա՞ս, զարմացնե՞ս ինձ ցատկելով նրա գերեզմանի մեջ։
Ուզում ես ողջ ողջ թաղվե՞լ նրա հետ, այդ ես էլ կանեմ։
Եթե լեռներից ուզես բարբառել,
Թող մեր գլխի վրա միլիոն արտավար հող բերեն դիզեն,
Մինչև որ մեր տափն իր գագաթն այրի հրավառ կամարից
Եվ Օսսան (սյուն) մոտը մի գորտնուկ թվա։
Թե մեծ-մեծ բրդես, ես էլ կարող եմ քեզ պես հոխորտալ։
ԹԱԳՈՒՀԻ
Սրանք խենթության խոսքեր են միայն, Այսպես մի րոպե ցավի տագնապը կազդի նրա վրա, հետո հեզ ու մունջ՜ մայր աղավնու պես, երբ նրա ջուխտակ ոսկի ձագերը նոր են դուրս եկել, նա լուռ կնստի գլուխը կախ արած։
ՀԱՄԼեՏ
Լսիր ինձ, պարո՛ն, ինչո՞ւ ես ինձ հետ այդ ձևով վարվում, քեզ միշտ սիրել եմ։ Բայց ոչինչ, հոգ չէ, թող Հերկուլն անի ինչ որ կարող է, կատուն կմլավի, շունն էլ կհաչի։
Դուրս է գնում։
ԹԱԳԱՎՈՐ Աղաչում եմ քեզ, սիրելի Հորացիո, գնա ետևից։
Հորացիոն գնում է։
(Լաերտին) Համբերությունդ պետք է զորացնես:
Անցյալ գիշերվա մեր խոսածներով։
Այժմ պետք է մենք մղում տանք գործին։
Սիրելի Գերտրուդ, մի հսկող կարգիր զավակիդ վրա։
Այս գերեզմանը կենդանի դամբան պետք է ունենա,
Շուտով կարող ենք հանգիստ օր տեսնել,
Առայժմ պետք է համբերող լինենք։
Գնում են։
ՏԵՍԱՐԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ
Մի դահլիճ դղյակում։
Գալիս են Համլետը և Հորացիոն։
ՀԱՄԼԵՏ
Այս մասին այսքանը, հիմա գանք մյուսին։
Հարկավ հիշում ես պարագաները։
ՀՈՐԱՑԻՈ
Հիշում եմ, տեր իմ։
ՀԱՄԼԵՏ
Լսիր, սրտիս մեջ կարծես մի տեսակ պայքար էր մղվում և թույլ չէր տալիս, որ քուն մտնեի։ Ես ինձ ավելի վատ էի զգում, քան տաժանակիր ապստամբները շղթաների տակ։ Աճապարանքով, և օրհնյալ լինի աճապարանքը, քանի որ հաճախ, թող գիտենանք այդ, անխոհեմությունն ավելի լավ է մեր բանին գալիս, մինչդեռ մեր բոլոր խոր հաշիվները վերև են ելնում, և թող այդ բանից սովորենք, թե կա մի աստվածություն, որ ձև է տալիս մեր ձեռնարկներին, ինչպես էլ ինքներս նախատաշ անենք։
ՀՈՐԱՑԻՈ Տարակույս չկա։
ՀԱՄԼԵՏ
Խցիկից ելա՝ ծովի վերարկուս շուրջս փաթաթած և խավարի մեջ խարխափում էի, որ նրանց գտնեմ։ Հասա փափագիս, մատներով գտա նրանց ծրարը և դարձա, նորից եկա իմ խուցը։ Եվ անձիս վախից կարգ ու կանոնը անտես անելով:
</poem>
</div>
| |||