Ահա, այսպիսի բանե՜ր…

1988-ի փետրվարյան ընդվզումից երեք ու կես տարի անց անկախություն ձեռք բերած մեր երկու հայկական պետություններում բնակչությունը, հիմնականում, միատարր է, ինչը, երևի թե, չի կարելի ասել Պաշտպանության բանակի անձնակազմի մասին։

Վերջերս էլ՝ բանակի մասշտաբով մի անլսելի-անիմանալի լուր է տարածվել, ինչը ցնցել է շատերին։ Բանն այն է, որ բանակի ուսումնական զորամասերից մեկում հինգ լեզվով խոսող մի կուրսանտ է հայտնաբերվել, ով նաև գրում է բանաստեղծություններ ու վեպեր, երգում է, նվագում և այլն։

Թղթակիցների մեր խումբն անմիջապես զորամաս այցելեց՝ այդ արտակարգ իրողությունը պատշաճ ձևով լուսաբանելու նպատակով։

Զինվորը ներկայացավ մեզ և, ի զարմանս բոլորի, հայերենով հնչած մեր բոլոր հարցերին միանշանակորեն պատասխանեց օտար (մեզ՝ դեռևս ոչ հեռու անցյալի հասարակարգից քաջածանոթ) լեզվով։

Հենց այդ օտար լեզվով էլ ներկայացրեց իր կենսագրությունը, հետաքրքրությունների շրջանակը և այլն։

Պարզվեց, որ նա Կնյազ Թորոնի Թամոյանն է, ազգությամբ՝ եզդի, չորս-հինգ լեզու իմացող (հայերեն՝ ոչ), զորակոչվել է Հայաստանի հյուսիսային հարևան երկրից և շատ լավ է խոսում նաև այդ երկրի լեզվով։ Նաև՝ այդ լեզվով բանաստեղծություններ էլ է գրում։

Բանաստեղծություններն, իհարկե, մենք չտեսանք, նաև՝ նոր սկսած <<վեպը>> մեր բանակի մասին։ Վախեցավ չկարողանանք ընթերցել։ Երևի մտածեց, որ միատարր բնակչություն ունեցող պետությունում միայն մայրենիով են կարողանում հաղորդակցվել, մոռանալով, որ դարեր շարունակ այս երկիրը խաչմերուկն էր բոլոր լավի ու վատի, արժեքավորի ու անարժանի, քաղաքակրթության ու վայրենաբարոյի։ Իսկ ժողովուրդն էլ, պարզ է, սովոր է ամեն ինչի՝ և՛ շառ ու շուռի, և՛ թշնամանքի ու կեղծ բարեկամության։

Համենայնդեպս, ո՛չ վրացերենով, ո՛չ էլ ռուսերենով գրած ոչինչ չտեսանք։ Դրանից հետո էլ պարզվեց, որ մեր հերոս Կնյազը նաև արհեստավարժ երգիչ է, երգում է վրացերեն, ռուսերեն, հունարեն, մի քիչ արաբերեն, մի այսքան էլ (ցուցամատի ծայրի չափ)՝ հայերեն։ Ճիշտն ասած՝ զարմացա, որ մեր կես ժամից ավել տևած զրույցի ընթացքում հայերեն մեկ բառ անգամ չարտասանած մարդը կարող է երգել նաև հայերեն։

Իսկ երբ հարցրի (իհարկե՝ ոչ հայերենով), թե հայերեն չիմացող զինվորն ինչպես է հաղորդակցվում իր հայ ծառայակիցների ու հրամկազմի հետ, ինչպես է մասնակցում հայերենով անցկացվող պարապմունքներին ու յուրացնում օրվա դասանյութը և այլն՝ Թամոյանի պատասխանը կարճ էր ու լակոնիկ.

— В этом и вся проблема!

Այո, <<проблема>>-ն հասկացանք, բայց թե ինչպես է լուծվում դա՝ այլ խնդիր է։ Նրան զինվորական կանոնադրությունների ռուսալեզու գիրք է տրամադրվել, բայց հո մարտական ու մասնագիտական պատրաստության բոլոր առարկաների գծով չի կարող չէ՞ ռուսալեզու գրականություն ձեռք բերել և, բոլորի հետ ու բոլորից առանձին, հմտանալ իր զինվորական մասնագիտության մեջ։

Թամոյանի համբավը նաև զորամասում ստուգումներ իրականացնող հանձնաժողովի սպաներին էր հասել։ Նրանք էլ փորձեցին Թամոյանի թվաբանական գիտելիքները ստուգել։ Բայց երբ պարզվեց, որ 2+2x2-ը ոչ թե 6, այլ 8 է անում՝ տարակուսած հեռացան։

Ահա, այսպիսի բաներ։ Ճիշտ են ասել, չէ՞. ի՜նչ ասես, որ չի կարող պատահել կյանքում։ Բայց որ սկսել է բանակում էլ պատահել՝ դա արդեն իսկապես որ... <<проблема>> է։

<<Պըլը-Պուղի>>, թիվ 1-2, 2016 թ., էջ 1