Արդի հայ դրամատուրգիան (1991-2008) ― Առանձնահատուկն ու ընդհանրականը

Դ) Ռեմարկ Արդի հայ դրամատուրգիան (1991-2008) (Առանձնահատուկն ու ընդհանրականը)

Արմեն Ավանեսյան

Ա) Իրականություն և երևակայություն

Առանձնահատուկն ու ընդհանրականը

Արդի հայ դրամատուրգիայի զարգացման օրինաչափություններն իրենց մեջ ներառում են բազմաթիվ հարակից խնդիրներ, որոնք թեպետ մեծ չափով չեն որոշարկում ժանրի ներկա դիմագիծը, սակայն որոշակի առանձնահատկություններ պայմանավորում են: Ուսումնասիրության այս գլխում հարկ ենք համարում քննության առնել դրամատուրգիական սեռին բնորոշ առանձնահատուկ` (թատրոն-դրամատուրգիա) և ընդհանուր գրական (թեմատիկ, հերոսի) խնդիրներ:

Թատրոն-դրամատուրգիա հարաբերություններից բխող, պիեսներում լրիվ այլ կերպ է արտահայտվում իրականության և երևակայության փոխադարձ կապն, ու թատերագրի մոտեցումը այս երևույթին:

Դրամատուրգիայի գրական սեռի առանձնահատկությունից, թատրոնի հետ նրա անմիջական առնչությունից, արդի հայ դրամատուրգիայում ձևավորվել են կյանքն ու թատրոնը միմյանց զուգահեռ ու միևնույն ժամանակ տարբեր հարթությունների մեջ դիտարկելու գրողների փորձերը: Այս երևույթը այնքան տիրապետող է, որ ոչ միայն քննաբանական վերլուծության հնարավորություն է տալիս, այլև դրա անհրաժեշտությունը կա:

Թեմատիկ և հերոսի խնդիրները որքանով որ առնչվում են դրամատուրգիային, նույնքան էլ գրական մյուս սեռերի համար (արձակ, պոեզիա) ընդհանրական են: Այս դեպքում խնդիրը պայմանավորված է ոչ այնքան գրական երկի ժանրասեռային նկարագրով, որքան ընդհանուր` գրական դաշտում առկա միտումներով: