Հայոց հին գրականության պատմություն (հատոր 2)

Հայոց հին գրականության պատմություն

Մանուկ Աբեղյան

ՑԱՆԿ

ԵՐՐՈՐԴ ՇՐՋԱՆ

ՎԵՐԱԾՆՈՒԹՅԱՆ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Վերածնություն ― 1։ Քաղաքներ և քաղաքական կյանք ու կուլտուրա ― 4։ Թոնդրակեցոց աղանդը ― 10։ Գաղափարախոսության զարգացման դանդաղ ընթացքը ― 14։

ՆՈՐ ՄՏԱՎՈՐ ՀՈՍԱՆՔԻ ԱՌԱՋԻՆ ՓՈՒԼԵՐԸ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ

Լուսավորության և ուսման ծավալումը ― 15։ Կենսագրությունը ― 16։ Ուսման ծրագիրն ըստ Գրիգոր Մագիստրոսի և նրա թարգմանությունները ― 18։ «Թղթերը» ― 21։ Գրիգոր Մագիստրոսի լեզուն ― 26։ Չափածո գրվածքները ― 27։ Մագիստրոս և Պետրոս Գետադարձ ― 29։ Մագիստրոս և Վահրամ-Գրիգոր Վկայասեր ― 31։
Ընդհանուր դրությունը ― 32։ Պատմագրությունը ― 33։ Աշխարհայեցությունը ― 35։ Աշխարհասիրություն և հայրենասիրություն ― 38։ Իրականության սրտահույզ պատկերը ― 39։ Հայրենասիրական ողբերգությունը ― 41։
Կենսագրություն ― 43։ Երկերը ― 48։ Հայրենասիրական գաղափարախոսությունը ― 50։ «Բան իմաստութեան»։ Արվեստի ծագման նոր տեսությունը ― 52։ Հորինվածքը ― 54։ Ձգտում դեպի բնություն ու ռացիոնալիզմ և դրա ազդեցությունը գրականության մեջ ― 60։

ԺԱՄԱՆԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ժամանակագրություն ― 64։ Մատթեոս Ուռհայեցու ժամանակագրությունը ― 65։ Գրիգոր Երեց ― 72։ Սամուել Անեցի ― 72։ Մխիթար Անեցի ― 72։

ԱՇԽԱՐՀԻԿ ՈԳՈՒ ՎԵՐԱՃՈՒՄ

ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Հայ գաղութն ասորական Միջերկրայքում իբրև հայկական մշակույթի վայր ― 73։ Ներսեսի ուսումն ու կրթությունը ― 75։ Գրիգոր և Ներսես եղբայրները Ծովք և Հռոմկլա բերդերում ― 78։ Երկու եղբայրների գրական վաստակը ― 79։
Հայացքը բանագործության վրա ― 81։ Տաղաչափական արվեստի զարգացումը ― 82։ Հոգևոր երգեր ու տաղեր և թղթեր ― 86։ Նոր գրական տեսակները ― 88։ «Առակք» ― հանելուկներ ― 94։
Դարերի լեգենդաները և ողբերգություն ― 97։ Արտահայտության ձևը Գրիգոր Նարեկացու ձևի հետ համեմատությամբ։ Հասարակության ազդեցությունը ոճի վրա ― 99։ Վերջին դատաստանը ― 101։
Քերթվածի իրական պատմական նյութը և ծագումը ― 102։ Դիմառնությունը ― 103։ Էական կողմը ― 105։ Իրականության հրապուրիչ ներբողը ― 108։ Բարբարոսական ռազմական գործողությունների ռեալիստական պատկերը ― 110։ Մահմեդականության և քրիստոնեության կռվի հիմնական պատճառ, մեղքը։ Նոր հայացք։ Երկբայություն ― 112։ Անեծքների շարանը ― 114։ Քաղաքական լավատեսություն և լավ օրերի գեղեցիկ երազը։ Աշխարհիկ կյանքի ծարավն ու հաղթանակը բանաստեղծության մեջ ― 117։
Ատենաբանություն ― 120։ «Թուղթ ընդհանրական» ― 121։ Ուրիշ գրություններ ― 128։ Գրիգոր Տղա ― 129։
Կենսագրությունը ― 130։ Համբարձման Ներբողյանը ― 132։ Ուրիշ աշխատություններ ― 139։ Թարգմանություններ ― 141։

ԱՌԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

Հյուսիս-արևելյան Հայաստանի ազատումը մահմեդական բռնատիրությունից ― 142։ Մխիթար Գոշի կենսագրությունը ― 145։ «Դատաստանագիրք Հայոց» ― 147։ Առակներ ― 152։ Մխիթար Գոշի առակները ― 154։
Վարդան Այգեկցի ― 158։ Վարդանի գրությունների թեման կամ նյութն էապես նորություն չէ ― 162։ Առակավոր ճառեր ― 164։ «Առակք Վարդանայ» ― 165։
Դասակարգային պայքարը ― 169։ Աշխատավորության պայքարն ազնվականության դեմ ― 170։ Արհեստավոր քաղաքացիներ և քաղաքացիների վերաբերմունքն առ գյուղացիները ― 180։ Աշխարհականի հայացքն եկեղեցականի վրա ― 181։
Վանական վարդապետ ― 188։ Կիրակոս Գանձակեցու «Պատմութիւնը Հայոց» ― 192։ Վարդան Արևելցի ― 199։ Մաղաքիա Աբեղայի «Պատմութիւնը վասն ազգին նետողաց» ― 205։ Մխիթար Այրիվանեցի ― 206։ Սմբատ սպարապետ ― 206։ Ստեփանոս Օրբելյան ― 209։

ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆ

«Ողբ ի դիմաց կաթուղիկէին» ― 215։ «Ողբի» պատմական հիմքը նկատմամբ արևմտյան հայության և թեման ― 216։ Թաթարական իշխանությունը 13-րդ դարում ― 217։ Օրբելյանի «Ողբի» նյութն ու հորինվածքը ― 222։ Ուրիշ ձևական կողմեր ― 227։
«Ողբ վասն իշխանաց» ― 228։ «Պատմութիւն Աղեքսանդրի Մակեդոնացւոյ» ― 230։ Կեչառեցու կարծիքն Ալեքսանդրի կյանքի և պատմության մասին ― 233։ Կաֆաներն ու այլ քերթվածները ― 235։ «Բարառնութիւնք ի մահ Աղեքանդրի» ― 241։
 244
Գրականություն ― 244։ Կենսագրություն ― 245։ Ազգային և սոցիալական հարցեր ― 255։ «Ընդդեմ ֆալաքին» ― 255։ «Վասն Արղուն ղանին և Բուղային» ― 260։ «Գանգատ» ― 268։ Մեղքն իբրև ժողովրդի տառապանքի պատճառ և նրա փրկության միջոցը ― 275։ Մահվան և ունայնության ելքը ― 277։ Կրոնական ու հոգեշահ բանքեր և միստիկական ձգտում ― 280։ Ստեղծագործություն ինքնաշարժ ազդումով։ Ձևական կողմը ― 282։ Մի քանի ուրիշ գրական տեսակներ (գրական սեռեր) ― 290։
Իմաստա-ուսուցական բանաստեղծություն ― 295։ Երզնկան իբրև առևտրական և կուլտուրական կենտրոն ― 297։ Հովհաննես Երզնկացու կենսագրությունը ― 299։ Երկերը ― 299։ Հովհաննես Պլուզի աշխարհայացքը։ Մարմնի իրավունքը ― 301։
Կենսագրական ― 308։ Կրոնական և խրատական բանք ― 309։ Արեգակի, գարնան և լուսու բանքեր ― 311։ «Գարուն» ― 312։ «Բանք յերկու դեմս» ― 313։ «Բանք յաղագս Արեգական արդարութեան» ― 315։ Խորհրդավոր նմանության օրինակներ ― 316։ Վարդու սոխակի այլաբանական սիրավեպը և սիրո գովաբանություն ― 321։ Անձնական բանաստեղծություն ― 328։ «Տեսիլը» հայացքն իր բանաստեղծության ծագման վրա ― 329։ Իմաստական ասքեր ― 330։ Մարմնի իրավունքը ― 334։ «Սիրու բաները» ― 337։ Բանքեր անձնական վշտի, աշխարհիս ունայնության և մահվան մասին ― 342։ Գուսանական երգերի ձևական ազդեցությունը ― 345։ Պարսկական բանաստեղծության ձևական ազդեցությունը և չափածո բանաստեղծության կատարումը ― 346։ Վերածնության գրականության առաջին էտապը ― 334։

ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐՋԱԼՈՒՅՍՆ ԵՎ ԱՐԵՎՄՈՒՏԸ

Ավերմունքների դարեր ― 349։ Ունիթոռական գրականություն և լատինաբան աղճատ հայերեն ― 352։ Հովհան (Յոհան) Որոտնեցի և վանական դպրոցներ ― 353։ Գրիգոր Խլաթեցի Ծերենց ― 357։ Գրիգոր Տաթևացի ― 357։ Թովմա Մեծոփեցի ― 365։
Կենսագրական ― 368։ Յերկերը ― 369։ Ադամգիրք ― 370։ Ադամգիրք Ա ― 373։ Հորինվածքի թերությունն և գրական արժեքը ― 385։

ԼՐԱՑՈՒՄ

Մկրտիչ Նաղաշ ― 393։ Քերովբե ― 400։ Հովհաննես Թլկուրանցի ― 402։ Գրիգոր Աղթամարցի ― 410։ Քուչակ Նահապետ ― 417։ Աշխարհիկ երգ, ուրախություն ― 425։ Նաղաշ Հովնաթան ― 429։
ՉՈՐՐՈՐԴ ՇՐՋԱՆ

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆՈՐՈԳՈՒՄԸ 17-19-ՐԴ ԴԱՐԵՐՈՒՄ

Առաքել Դավրիժեցի ― 442։ Զաքարիա Սարկավագ ― 154։ Աբրահամ կաթողիկոս Կրետացի ― 458։
Սայաթ-Նովա ― 463։

19-ՐԴ ԴԱՐԻ ՍԿԶԲԻ ԳՐԱԲԱՐ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆԸ

Տեր Կոմիտաս քահանա ― 470։ Աստաբատցի Աբրահամ վարդապետ ― 471։ Գրիգոր Գապասախալյան ― 472։ Ղուկաս Ինճիճյան ― 475։ Գաբրիել Ավետիքյան ― 477։ Մանուել Ջախջախյան ― 477։ Եղիա Թոմաճյան ― 484։ Արսեն Բագրատունի ― 487։ Գրիգոր Փեշտիմալճյան ― 498։ Դպրոց, լրագրություն, թարգմանական և ինքնուրույն գրականություն ― 505։ Հովհան Վանանդեցի ― 510։

ՀԱՎԵԼՎԱԾՆԵՐ

ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՎԵԼՎԱԾ
Որտեղացի է նա ― 531։ Երբ է վախճանվել նա ― 533։

ԵՐԿՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Խաչատուր Կեչառեցու բարառնությունները ― 536։

ԵՐՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Թվականներ ― 542։ Ֆրիկի որդու գրավ դրվելու խնդիրները ― 547։

ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

«Ասել ձայնով» ― 552։

ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Մեռելների վիճակը հարությունից հետո ― 555։ Հայ ազգի վիճակի դառնությունը ― 555։ Սերը ― 556։ Աստվածածնի սուգը ― 556։ Աստվածածնի գովքը ― 557։

ՎԵՑԵՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

ՅՈԹԵՐՈՐԴ ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Աշխարհայեցության փոփոխությունը ― 577։ Հայրենասիրական ողբերգություն ― 579։ Ուսուցական գրականություն և առակներ ― 582։ Աշխարհիկ քնարերգություն ― 584։
Ցանկ անձնանունների 
 591