Հոգեհան
ՀՈԳԵՀԱՆ
(Լեգենդա)
Փոցխովի ձորում ծաղկում էր Շամոն,
Կուսական գարուն ու սեր շընչելով,
Փոցխովի ձորում թոշնում էր Համոն,
Ծաղիկ աղջըկա սիրուց տանջվելով:
5
— Չէ՛, չեմ հավատում իսկի քո սերին,
Դու սուտ ես ասում, դու չես սիրում ինձ…
Ասում էր Շամոն սիրահար տըղին
Ու հեռո՜ւ-հեռու հըրում իրանից:
Ու դարձյալ գընաց տըղան սիրակեզ.
10
Ո՞ր կըրակն ընկնեմ, Շամո, որ գըթաս.
Սիրտս չեմ կարող, թե հանեմ տեսնես —
Ի՞նչ անեմ ուրիշ, որ ինձ հավատաս:
— Տեսնո՞ւմ ես, ահա, ասավ աղջիկը,
Ցույց տալով լերան գագաթը ահեղ.
15
Ինձ դիր քո ուսին, սըրինգըդ փըչիր,
Ու վե՜ր, պարելով՝ տար մինչև այնտեղ:
Երբ որ կըհասնենք էն սարի գըլխին,
Այնժամ կիմանամ, որ սիրում ես ինձ,
Այնտեղ կըլինեմ ես քո սիրուհին,
20
Ու սիրով կապված կիջնենք այնտեղից:
Ու դըրավ ուսին սիրած աղջըկան,
Սրինգը հընչեց, ըսկըսեց պարը,
Ճանապարհ ընկավ սիրահար տըղան
Դեպի ամպամած լերան կատարը:
25
Գընում է, գընո՜ւմ սեպ ժայռերն ի վեր,
Ու պար է գալի, և անվերջ ածում.
— Դեռ շա՜տ է հեռու… որտե՜ղ ես դու դեռ…
Դու ինձ չես սիրում, դու սուտ ես ասում…
Ծալվում են հոգնած ծընկները տակին,
30
Քըրտինքը վազում ճակատից ներքև,
Բերանն է հասել — թըռչում է հոգին,
Աչքերը մթնում, շընչում հևիհև:
— Չէ՛, չեմ հավատում ես դեռ քո սերին,
Դեռ շատ է հեռու գագաթը լերան…—
35
Ասում է Շամոն նըստած ուսերին,
Ճըգնում է նորից ուժասպառ տըղան:
Արդեն ամպերի տակին է պարում:
Մոտիկ է արդեն գագաթը ձյունոտ,
Վերջին ուժերը հավաքում, լարում,
40
Դարձյալ մի պըտույտ, դարձյալ մի ոլորտ…
Մի քիչ էլ… քիչ էլ… վերջապես հասավ,
Վայր դըրավ ուսից սարի կատարին.
— Հոգիս հանեցիր, օ՜ֆ Շամո… — ասավ,
Ասավ ու ընկավ սըրինգը ձեռին:
45
— Այժմ քո սերին հավատում եմ ես,
Այս ժամից ահա քոնն եմ հավիտյան,
Ճըչաց աղջիկը, գըրկեց վերջապես,
Գըրկեց Համոյի… դիակն անկենդան:
Այժըմ էլ ժեռուտ սարի գագաթին
50
Դեռ ցույց են տալի մի հին գերեզման,
Պատմում, ափսոսում անբախտ իգիթին,
Ու սարի անունն ասում Հոգեհան…