ՀՈԳԵՎԱՐՔ

18 փետրվար 1855 ամի


Արևը ցած խոնարհում է կամաց–կամաց,
Կյանքս նորից հետ դառնալու հույս չմնաց.
Ե՛կ, Ալեքսանդր, իմ անդրանիկ որդի ժառանգ,
Ասաց վերջին շնչով սակայն հոգին հանդարտ։

5 Այն գայիսոն, գահն ու թագը, որ ստացա
Իմ նախորդից, նույն թողնում եմ քեզի ահա՛.
Բայց իմացի՛ր, դու անդրանիկ իմ սիրական,
Լավ ճանաչե թող և ամբողջ Ռուսաստան։

Ես ստացա այս երկիրը խոպան, անշեն,
10 Բայց թողնում եմ քաջ մշակյալ նորան անդրեն.
Ինչ որ կարո՛ղ էի առնել, կատարեցի,
Իմ ասպարեզը այս օրվա օրը լրացուցի:

Ես կերակուր կուշտ չկերա, եթե տեսա,
Թե սիրական հայրենիքիս մի վտանգ կա.
15 Քունը աչքիցս փախավ հեռի շաբաթներով,
Որ հայրենիքս պաշտպանեմ ես ապահով։

Թե իմացա, որ մի տեղում Ռուսի Աթոռը
Ցած է դրած ուրիշներից և ո՛չ առաջին,
Թուրը ձեռիս, կտրիճի պես հասա շուտով,
20 Փառք ու պարծանք պարգևեցի ես իմ ազգին։

Եթե տեսա ես Ռուսիո մի դաշնակից`
Նեղության մեջ ալեկոծյալ մի չար բաղդով,
Արծվենշան դրոշակս ես բաց արի
Ու փորձանքից ազատեցի նորան շուտով։

25 Նիկողոսը չծերացավ ի զուր տեղը,
Նա չգտավ երկրիս վերա յուր նմանը,
Թե նա օգնեց ուրիշներին, ինչպես առյուծ,
Նոքա եղան նորա հանդեպ ապերախտ ինձ[1]»

Գայիսոնը, գահն ու սուրը ա՛ռ դու, որդյակ,
30 Քո նախահարց եղիր արժան ընտիր ժառանգ.
Իմ հոգին քեզ կառաջնորդե ամեն բանում.
Նիկողոսը ասեր, թ՚Եվրոպ չի՛ք մեջ տեղում:

Բարյավ մնա՜ք, իմ հայրենիք, իմ սիրականք,
Բարյավ մնա՛, իմ Աթոռիս ընտիր ժառանգ.
35 Սուրբ թող չինի քեզի համար իմ այս կտակ.
Իմ արևը մայրը մտավ... ի հիշատակ։

Նիկողոսիս դուք կկանգնեք հավերժ արձան,
Թե թշնամիք տեղ չունենան ի Ռուսաստան:

  1. Գոյական է և ոչ դերանուն: Մ. Ն.