«Էջ:Ինչ է, ով է (What is, Who is) 1.djvu/67»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ խմբագրում

@@ Էջի մարմին (ներառվելու է). / Էջի մարմին (ներառվելու է). @@
@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 չիմանալով ոչնչացնում են այծկիթների ձվերը:
-Այծկիթները բույն չեն հյուսում էգը մոխրագույն և դարչնագույն պուտերով 1-3 սպիտակ ձու է դնում ուղղակի թափված տերևների, փշերի իսկ երբեմն էլ մերկ հողի վրա։ Եվ հենց այդտեղ էլ ծնողները հերթով թուխս են նստում։ 17—18 օրից հետո դուրս են գալիս գորշ աղվամազով ծածկված ճուտիկները: Նրանք լրիվ անպաշտպան են լինում, և միայն գույնն է փրկում նրանց, այն էլ ոչ միշտ: Եթե ճուտիկներն անվնաս են մնում ապա օգոստոսի վերջին-սեպտեմբերին այնքան են մեծանում, որ իրենց ծնողների հետ չվում են տաք երկրներ։ Գարնանը վերադառնում են և ամբողջ ամառ կատարում իրենց շատ կարևոր գործը՝ ոչնչացնում են վնասակար միջատներին:
+Այծկիթները բույն չեն հյուսում։ Էգը մոխրագույն և դարչնագույն պուտերով 1-3 սպիտակ ձու է դնում ուղղակի թափված տերևների, փշերի իսկ երբեմն էլ մերկ հողի վրա։ Եվ հենց այդտեղ էլ ծնողները հերթով թուխս են նստում։ 17—18 օրից հետո դուրս են գալիս գորշ աղվամազով ծածկված ճուտիկները: Նրանք լրիվ անպաշտպան են լինում, և միայն գույնն է փրկում նրանց, այն էլ ոչ միշտ: Եթե ճուտիկներն անվնաս են մնում ապա օգոստոսի վերջին-սեպտեմբերին այնքան են մեծանում, որ իրենց ծնողների հետ չվում են տաք երկրներ։ Գարնանը վերադառնում են և ամբողջ ամառ կատարում իրենց շատ կարևոր գործը՝ ոչնչացնում են վնասակար միջատներին:
-<center><big>'''Այծյամ'''</big></center>
+{{x-larger|'''Այծյամ'''}}
-Հայկական բնաշխարհը դժվար է պատկերացնել առանց այծյամների։ Արագավազ, չքնաղ փոքր եղջերու է այծյամը: Մարմինը համեմատաբար կարճ է, վիզը՝ երկար։ Ունի փոքր գլուխ, ամուր կճղակներով երկար ոտքեր։ Նրա գեղեցիկ մորթին ամռանը շիկակարմիր է, իսկ ձմռանը գորշ Այծյամը հիմնականում ապրում է անտառներում։ Սնվում է խոտաբույսերով վայրի պտուղներով ու հատապտուղներով, տերևներով։ Անտառը նրա արոտավայրն է և թաքստոցը: Սիրում է նաև ջրափի եղեգնուտներն ու անտառամիջյան բացատները։
+Հայկական բնաշխարհը դժվար է պատկերացնել առանց այծյամների։ Արագավազ, չքնաղ փոքր եղջերու է այծյամը: Մարմինը համեմատաբար կարճ է, վիզը՝ երկար։ Ունի փոքր գլուխ, ամուր կճղակներով երկար ոտքեր։ Նրա գեղեցիկ մորթին ամռանը շիկակարմիր է, իսկ ձմռանը գորշ։ Այծյամը հիմնականում ապրում է անտառներում։ Սնվում է խոտաբույսերով վայրի պտուղներով ու հատապտուղներով, տերևներով։ Անտառը նրա արոտավայրն է և թաքստոցը: Սիրում է նաև ջրափի եղեգնուտներն ու անտառամիջյան բացատները։
 Ամռանը առավոտյան, երեկոյան և գիշերը այծյամներն արածում են, իսկ ցերեկվա շոգին թաքնվում են ստվերում և հանգստանում: Ցուրտ օրերին կեր են հայթայթում օրվա ցանկացած ժամի Այծյամների քաշը հասնում է մինչև 60 կգի։ Շատ լավ լողում են, կարող են լողալով կտրել անցնել ցանկացած ամենամեծ գետը: Առատ ձյան ժամանակ դուրս են գալիս ճանապարհները։ Ունեն սուր հոտառություն, տեսողություն ու լսողություն:
@@ Տող 10. / Տող 12. @@
 Որսորդներն այծյամներին հետապնդում են համեղ մսի գեղեցիկ մորթու և էլ ավելի գեղեցիկ եղջյուրների համար։ Դրա համար էլ այծյամները թաքնվում են անտառի խորքում: Նրանց հետապնդում են նաև վայրի գազանները՝ գայլը, որը նրանց հիմնական թշնամին է, աղվեսը, անտառակատուն լուսանը, թափառող շները։ Ձագուկները հաճախ են արծվի, ուրուրի, անգղի և բվեճի որս դառնում:
-Ամռանը հասուն այծյամները թափառում են միայնակ: Իսկ աշնանը կազմում են խառը խմբեր (արուներ, էգեր, ձագեր)՝ կազմված, սովորաբար, 20-30, երբեմն էլ 50—100 կենդանուց հայկական ՍՍՀ-ի պայմաններում խմբերն ավելի փոքր են լինում։
+Ամռանը հասուն այծյամները թափառում են միայնակ: Իսկ աշնանը կազմում են խառը խմբեր (արուներ, էգեր, ձագեր)՝ կազմված, սովորաբար, 20-30, երբեմն էլ 50—100 կենդանուց։ Հայկական ՍՍՀ-ի պայմաններում խմբերն ավելի փոքր են լինում։
 Բազմացման շրջանում, որը սկսվում է ամռան երկրորդ կեսից, արուների միջև տեղի է ունենում կատաղի պայքար և շատ հաճախ ավարտվում վնասվածքներով: