«Էջ:Ghazaros Aghayan, Collected works, vol. 1 (Ղազարոս Աղայան, Երկերի ժողովածու, հատոր 1-ին).djvu/24»–ի խմբագրումների տարբերություն

 
Էջի կարգավիճակԷջի կարգավիճակ
-
Սրբագրված
+
Հաստատված
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 1. Տող 1.
իդեալը ի հակադրություն՝ տիրող սոցիալական անհավասարության ճնշման ու շահագործման վրա հենված դասակարգային հանրակարգի: Ըստ պոեմի՝ «Հին Հայաստանում» կային համայնատիրական կարգեր՝ թագավորների գերիշխանությունից դուրս: Դա պոեմում պատկերված հսկաների՝ ինքնիշխան մարդկանց ազատ համայքն է, որտեղ և ապրում են համայնատիրական սկզբունքով:
Աղայա խորապես հազատւմ էր որ մարդկայ հասարակության զարգացում, թեև մեծագույն խոչընդոտնեերի հաղթահարումով, այնուամենայինիվ գնում է դեպի այնպիսի ապագա, երբ մարդը ոչ միայն կհասնի գիտության, տեխնիկայի աներևակայելի բարձր, հրաշագործ մակարդակի, այլև լիովին վերացած կլինեն հասարական այն պայմանները, որոնց հետևանքով «մարդը մարդու համար գայլ է », «զորեղն ընկճում է թույլին և աշխատեցնում իր համար»։ Բայց մարդկության այդ երջանիկ երջանիկ ապագան կարող է իրականանա միայն ալն ժամանակ երբ մարդկութլունը կհասնի «հավասարությաը», հավասարույուն՝ մասնվոր սեփականության, սոցիայական֊տնտեսական անհավասարության լիակատարը վերացման հետևանքով: Այդ գաղափարն առաջին անգամ շատ որոշակիորեն արտահայտում է Աղայանն իր՝ «Տարրական ճշմարտություններ»վերնագրով հրապարակախոսական աշխատության մեջ, որը հեղինակի կենդանության օրով անտիպ էր
<center><poem>Բոլոր անդամներն ամբողջ համայնքի.
Զավակ են կարծվում մի ընտանիքի,
Այսպես միաբան սերտ սիրով կապված,
Մեկ-մեկու համար գլուխ են դրած:</poem></center>


Փոխադարձ սիրով ու համերաշխությամբ ապրող այդ համայնքի անդամները ոչ միայն աշխատասեր են, այլև անձնվեր հայրենասիրությամբ են իրար հետ կապված: Նրանք միահամուռ կամքով կռվի են գնում հանուն իրենց հայրենիքի պաշտպանության: Հսկաների այդ համայնքի անդամները, ասում է հեղինակը.
<center><poem>Հարկից խորշում են, բայց ո՛չ կռվելուց,
Ո՛չ հայրենիքի պաշտպան լինելուց,
Ունեն առանձին աղեղ, պարսատիկ.
Կռիվ են գնում, ինչպես հարսանիք:</poem></center>
Հսկաների ազատ համայնքի պատկերումով՝ Աղայանն իր ժամանակակից դասակարգային հասարակությանը հակադրում էր այնպիսի սոցիալական համակարգ, ուր աշխատավորները ամեն մի ճնշումից ու հարկադրանքից լիովին «ազատ մնան. քյոխվի ու գզրի ոչինչ հարկ չտան»:




<center>11</center>
Աղայանը խորապես հավատում էր, որ մարդկային հասարակության զարգացումը, թեև մեծագույն խոչընդոտների հաղթահարումով, այնուամենայնիվ գնում է դեպի այնպիսի ապագա, երբ մարդը ոչ միայն կհասնի գիտության, տեխնիկայի աներևակայելի բարձր, հրաշագործ մակարդակի, այլև լիովին վերացած կլինեն հասարակական այն պայմանները, որոնց հետևանքով «մարդը մարդու համար գայլ է», «զորեղն ընկճում է թույլին և աշխատեցնում իր համար»: Բայց մարդկության այդ երջանիկ ապագան կարող է իրականանալ միայն այն ժամանակ, երբ մարդկությունը կհասնի «հավասարությանը», հավասարություն՝ մասնավոր սեփականության, սոցիալական-տնտեսական անհավասարության լիակատար վերացման հետևանքով:


Այդ գաղափարն առաջին անգամ շատ որոշակիորեն արտահայտում է Աղայանն իր՝ «Տարրական ճշմարտություններ» վերնագրով հրապարակախոսական աշխատության մեջ, որը հեղինակի կենդանության օրով անտիպ էր



















<!-- իդեալը ի հակադրություն' տիրող սոցիալական անհավասարության ճնշման
mi շահագործման վրա հենված դասակարգային հանրակարգի: Cum պոեմի'
«Հին Հայաստանում» կափն համայնատիրական կարգեր' թագավորների գեր¬
իշխանությունից դուրս: Դա պոեմում պատկերված հսկաների' ինքնիշխան
արդկանց աղատ համալրն է, որտեղ և ապրում են համայնատիրական սկըզ-
?՛ ունքով:
Բոլոր անդամներն ամբողջ համայնքի.
Զավակ են կարծվում մի ընտանիքի,
Այսպես միաբան սերտ սիրով կապված,
Մեկ՜մեկու համար գլուխ են դրած:
Փոխադարձ սիրով ու համերաշխությամբ ապրող սղդ համայնքի անդ 4)1՜֊
սերը ոչ միայն աշխատասեր են, այլև անձնվեր հայրենասիրությամբ են իրար
հետ կապված: Նրանք միահամուօ կամքով կովի են գնում հանուն իրենց հայ¬վվրենիքի պաշտպանության: Հսկաների այդ համայնքի անդամները, ասում է
հեղինակը.
Հարկից խորշում են, բայց ո'չ կռվելուց,
Ո'չ հայրենիքի պաշտպան լինելուց,
Ունեն առանձին աղեղ, պարսատիկ.
Կռիվ են գնում, ինչպես հարսանիք:
Հսկաների ազատ համայնքի պատկերումով՝ Աղայանն իր ժամանակակից
դասակարգային հասարակությանը հակադրում էր այնպիսի սոցիալական
համակարգ, ուր աշխատավորները ամեն մի ճնշումից ու հարկադրանքից
իովին «ազատ ւէնան. քյոխվի ու գզրի ոչինչ հարկ չտան»:
11
ԼԼղայանը խորապես հավատում էր, որ մարդկային հասարակության զար¬
գացումը, թեև մեծագույն խոչընդոտների հաղթահարումով, այնուամենայնիվ
՚ նում է դեպի այնպիսի ապագա, երբ մարդը ոչ միայն կհասնի գիտության,
տեխնիկայի աներևակայելի բարձր, հրաշագործ մակարդակի, այլև լիովին
վերացած կլինեն հասարակական այն պայմանները, որոնց հետևանքով «մար¬
դը մարդու համար գայլ է», «զորեղն ընկճում է թույլին և աշխատեցնում իր
համար»: Բայց մարդկության այդ երջանիկ ապագան կարող է իրականանալ
միայն այն ժամանակ, երբ մարդկությունը կհասնի «հավասարությանը», հւս-
վ աս արություն' մասնավոր սեփականության, սոցիալական-տնտեսական ան¬
հավասարության լիակատար վերացման հետևանքով:
Այդ գաղափարն առաջին անգամ շատ որոշակիորեն արտահայտում է
Աղայանն իր' «Տարրական ճշմարտություններ» վերնագրով հրապարակա¬
խոսական աշխատության մեջ, որը հեղինակի կենդանության օրով անտիպ էր
XXV

-->