Աղավնու կտցից ընկած ճամփաներ

ԱՂԱՎՆՈՒ ԿՏՑԻՑ ԸՆԿԱԾ ՃԱՄՓԱՆԵՐ

Վիլյամ Սարոյանին

Որտեղ հայ կա՝ ես եմ, աշխարհի որ ծագում էլ լինի,
միայն ես չեմ ես,
ես... կարոտ եմ պարզապես, որ ինքս եմ ստեղծել՝
ապրելու համար,
քանզի առանց կարոտի ես այլեւս գոյություն չունեմ։

Լույսն արթնանում է մեղուների հետ, մեղուների հետ
ծաղկանոց մտնում,
եւ սկսվում է գարունը այդպես՝ հազարավանք իմ ընդերքներում։
Հեռանում եմ, որ կարոտեմ,
եւ ապրվելու համար օրերը շարք են կանգնում՝
քանի չեն հոգնել ինձանից։

Վարդի թերթիկը աղավնու կտցից ընկնում է ուղիղ
ճահճուտների մեջ,
եւ երազի աղջիկը կորցնում է իր կացարանի դուռը՝
երբ ես շրջվում եմ հեռանալու,
ինձ տանող արահետը մնում է խաշամների տակ՝ կանգնում եմ
մոլոր, ո՞ւր գնալ։

Մոռացել եմ, չե՞ք կարող ասել, թե երբ է ելնում լուսաստղը
Արփագետուկի խութում,
քանի բողբոջի մեջ են գարնան խտուտն ու
կաթնահոսքը արթնանում,
եւ ինչու է Սեն-Ժոն-Պերսը՝ կրտսեր եղբայրը Նարեկացու,
երկինքը շփոթել ծովի հետ։

Ամեն տերեւ մի ծածկագիր է աշնան ծրարում, քամին չի հասցնում
բաժանել հասցեներով,
իսկ երբ ես սար եմ հասնում՝ տատիս գելկապն «ընդունելուց»
հետո, տեսնում եմ, թե ինչպես է գայլը
խեղճ-խեղճ նստել մեր ձիուկի դիմաց, շուրթերը լիզում է,
բայց բերանը բացել չի կարողանում։

Եթե քեզ չտանեմ ինձ հետ, ես ուր էլ հասնեմ՝ մեկ է,
ինքս քեզ հետ մնալու եմ միշտ դրսում,
իսկ Ամարասի պսակատան բուխարու վրա կամարված
դիմաքարերը՝
ճակատ-ճակատի, աչք-աչքի ու սիրտ-սրտի, հուշերից
մեռոն են եփում։
Բարձունքը վերեւն է, թե ներքեւն է բարձունքը, նայած՝
որտեղ է երգում հավքը,
ես ուզում եմ գտնել այն, ինչ իմն է հավերժորեն, քանզի
թռչունների խումբը երամ է դառնում
միայն այն պահին,
երբ թռչում է համատեղ
(պե՞տք է նաեւ մի ուշացած կռունկ, որ երամն ավելի երամ լինի)։

Որտեղ հայ կա՝ ես եմ, աշխարհի որ ծագում էլ լինի,
միայն ես չեմ ես,
ես... կարոտն եմ։ Հայն այս աշխարհում՝ որտեղ էլ ապրի,
հանգչելիս... մեռնում է միշտ «մըր էրգրի» ճանապարհներին...