Հազարեն մեկը

ՀԱԶԱՐԵՆ ՄԵԿԸ

Ո՜վ Նազլու խաթուն, ինչո՞ւ ես տըրտում,
   Ինչի՞ ես կարոտ, ինչը՞դ է պակաս...
Բոյըդ նազելի, երեսըդ սիրուն,
   Հագիդ է դիպակ, թանկագին կերպաս։

5 Թե ունքով անես՝ հապճեպով նաժիշտք
   Կըվազեն չընչին հաճույքըդ լըցնել.
Ցերեկ ու գիշեր հըմուտ երաժիշտք
   Կըջանան, խաթո՛ւն, քեզի զբոսեցնել։

Ոտքիդ տակ փափուկ գորգեր է փըռած,
   10 Խընկահոտ ծաղկոք լի բուրաստանըդ,
Ակնակուռ քալյան առջևըդ վառած,
    Համադամ մըրգով լի է սեղանըդ։

Դու մի՛ նախանձիլ հրեշտակաց փառքին,
    Քու բնակարանը արքայություն է,
15 Ոչ սոսկ մարդու, այլ փաշայի ես կին,
    Տըրտում լինելըդ հիմարություն է...

Այսպես կըսփոփեր պառավ կավատը
     Հայ Հռիփսիմեին, որին որ բըռնի
Ուրացրել էին յուր լույս հավատը,
     20 Քրիստոսի կրոնը դարձրել Մահմեդի։

Պառավի խոսքին նա ոչինչ չասաց,
     Միայն զըզվանքով երեսը դարձուց...
Դեմքը տըրտմալի, աչքերն էին թաց,
     Շըրթանց գանգատը սըրտի մեջ թաքցուց:

25 Աչքերը անթարթ երկընքին հառած,
   Հուսահատ հայացք ուղղեց ամպերին,
Ինչպես շանթերով էր նա հըղփացած,
   Սըրտի մեջ այդպես շանթ ու կայծ էին։

Հիշեց մանկության նա յուր օրերը,—
   30 Սիրելի ծընողք, եղբարք, ազգականը,
Յուր անմեղ տիոց անմեղ խաղերը
    Եվ խաղակիցքը... կորուսա՛ծ բերկրանք։

Եվ հանկարծ... մի օր—տոն էր զատկական-
    Չորս հոգի ղավազ, հետերն էլ մի սպա,
35 Փաշայի դիաց ցուցուցին հրաման,
    Ասին. «Հռիփսիմեն հարեմ պիտ երթա»։

Խեղճ մայրը ընկավ լերդը պատառած,
   Հայրը արտորաց զավակին ի նպաստ,
Ղավազի ձեռքը սուրը շողշողաց,
   40 Դա էլ անկենդան ընկավ ի տապաստ։

Գընաց Հռիփսիմեն ու մըտավ հարեմ,
   Ուրացավ հավատ, ուրացավ Հային,
— Կամավ թե բըռնի՝ այդ ես չըգիտեմ—
   Եվ այդպես՝ եղավ նա կին փաշային։

45 Բայց մըտած օրեն ժըպիտ ու ծիծաղ
   Իսպառ գընացին նորա երեսեն.
Չէին հաճելի նրան ո՛չ պար, ո՛չ խաղ,
   Ո՛չ զգեստ թանկագին, ո՛չ զարդ ոսկեղեն։

Չանիծեց աղջկա բերանը արդար
   50 Յուր արենարբու թըշնամիներին,
Այլ զարմանալով՝ կասեր անդադար,
   «Ինչո՞ւ հայերը ինձ անտեր թողին»։