Չար բախտին


Հասե՛լ է ժամը։ Երբ դեռ ես մանուկ,
Բնավ չէի տեսել քո դեմքը դաժան,
Երբ դու — ո՞վ գիտե — իմ սիրտը փափուկ.
Համարում էիր դեռ շատ թույլ մանկան,
Եվ ընդունելով կեղծ դիմակ վերադ,
Ցույց էիր տալիս դեպ’ ինձ սեր անհուն,
Ու խաղում էիր ինձ հետ անընդհատ,
Որպես մկան հետ խորամանկ կատուն.—

Հա՛, այդ ժամանակ իմ սիրտը անմեղ
Երջանկության մեջ դեռ թրթռում էր,
Թե ի՛նչ է վիշտը կամ վշտի հեղեղ,
Ո՜հ, բնավ, բնավ նորան ծանոթ չէր.
Նա ի՛նչ կարող էր հասկանալ, որ այդ
Քո ճիզվիտական դիմակի տակից
Ի՜նչ դժոխային սոսկալի հրացայտ
Եվ ժանտ աչքերով էիր նայում ինձ։

Իսկ այժմ ժամը հասել է արդեն,—
Դու քո դիմակը մի կողմն ես նետել...
Ո՜հ, ինչ թաքցնեմ, ես քո այդ դեմքեն
Չեմ կարող գոնե փոքր ինչ չըսարսել...
Բայց կա՛ց, այդ ի՞նչ է... դու ծիծաղում ես,
Որ իմ երկյուղս խոստովանվում եմ,
Եվ դու, ո՛վ դաժան, արդեն կարծում ես,
Որ ճիվաղներիդ տակ ես ընկճվո՞ւմ եմ։

Ո՜հ, երբե՛ք, երբե՛ք։ Որպեսզի թեքեմ
Ճիվաղներիդ տակ գլուխս հպարտ,
Հարկավոր է, որ նախ հուսահատվեմ
Եվ կորցնեմ իսպառ ես ամեն հավատ,
Հարկավոր է, որ ուժերս սպառվեն
Մինչև հետինը ամենաչնչին.
Հարկավոր է, որ հավիտյան արդեն
Կյանքիս հորիզոն մթագնած տեսնիմ...

Բայց ես քանի որ ապագա ունեմ,
Ապագա պայծառ, վեհ ու սրբազան,
Որին սիրատենչ սրտով սիրում եմ,
Ինչպես մայրը յուր հարազատ մանկան.
Եվ քանի որ այդ պաշտած ապագան
Կազմում է միակ նպատակ կյանքիս,
Որը քաղցրությամբ յուր կախարդական
Գրավում է միշտ իմ մանուկ հոգիս.—

Այո՛, միայն և միայն այդ ապագային
Հասնելուս համար քո դեմ կըկռվեմ։
Ես կըժողովեմ ամենավերջին
Տկար ուժերս և քեզ կըսպասեմ։
Եվ այնուհետև թեկուզ ողջ երկինք
Շանթ ու կայծակով յուր զարհուրելի
Արդեն որոշած իմ դատակնիք՝
Փլչի իմ գլխին,— ես բնավ չեմ սարսի։

Եթե ի վերուստ ինձ վիճակված է
Հասնել իմ ըղձին, վեհ նպատակին,
Ապա ոչինչ խիստ ճիվաղ կարող չէ
Փոխել այդ բանը երբե՛ք բնավին...
Իսկ եթե ազատ ճակատագիրս
Ընդհակառակն է ինձ տնօրինել,
Հայնժամ պիտ՝ թեքեմ իմ հպարտ գլուխս,—
Ճակատագրի դեմ չեմ կարող կռվել։

16 հուլիսի 1886.