Տաղ ձոնված մանրանկարիչներին

Տաղ ձոնված գրքերին Տաղ ձոնված մանրանկարիչներին

Եղիշե Չարենց

Տաղ՝ ձոնված բնությանը

[ 380 ]

ՏԱՂ՝ ՁՈՆՎԱԾ ՄԱՆՐԱՆԿԱՐԻՉՆԵՐԻՆ


Այս մատյանները հին, մագաղաթյա,
Այս հաստակող գրքերը՝ ձեռքով գրված,—
Որքա՜ն, որքա՜ն մեջքեր՝ ցավից կորված
Եվ որպիսի՜ կորով ու երկաթյա

Համբերություն ու կամք են նոցա ծնել...
Օ՜, հանճարեղ ճորտե՛ր, որ չեք քնել
Գիշերներով երկար, ու կապարե, ու կույր,
Ինչպես դարերը ձեր, ինչպես անլուր
Տքնությունը ձեր խեղճ ու սրբազան...

Օ՜, բարբարոս բերքի հազարամյա՛կ դաժան,
Անարշալույս խավար ու տքնություն,
Եվ անպտուղ մտքի խռովք անդավաճան,
Եվ կեղեքող ոգու հանճարեղ թո՛ւյն․․․

Ահավասիկ նստած են կորաքամակ՝

Արծաթյա միրուքներով և աչքերով բորբոք.
Եվ գրում են ոգու ստրկության համար
Մագաղաթյա գրքեր... Օ՜, անթափանց ցնորք,
Կույր դարերի ծնած օ, զառանցանք հտպիտ —
Ոգու աղքատության ու տաժանքի գնով

Օ՜, անտենչանք վատնում ստեղծագործ մտքի
Այսպես նստած դարեր՝ ոսկեղենիկ գրչով
Ճորտությո՛ւնն են իրենց ոսկեզօծել,—
Ինչպես նստեր այսօր մի հանճարեղ աղջիկ
Եվ գիշերվա խավարը ասեղնագործեր...

Անկարելի սիրով, տքնությունով անլուր,

[ 381 ]

Հաճախ անխոցելի ճարտարությամբ,
Մանրակրկիտ, ինչպես հանելուկ,
Հրաշալի, ինչպես հարության
Զարմանալի լեգենդը — զարդարել են էջերը

Գրերով թռչնազարդ ու ծաղկապատկեր,—
Եվ դարձել է մռայլ միջնադարյան գիշերը
Նրանց աչքին ցնորք մի լուսակերտ։
Եվ տանջանքով իրենց ստեղծագործ ոգու
Կատարելով հրաշքը այդ սնամեջ —

Ճաշակել են նոքա բերկրությունը թաքուն,
Որ տալիս է խոնջենքը խոհերին մե՛ր։—
Եվ վերացած ոգու հիացմունքով անհո՛ւն այն,
Բավարարված այդ խուլ երջանկությամբ —
Թաքցրել են նոքա իրենց նվաստ անունը՝

Հավատալով հոգու անմահության...

Օ՜, միամիտ ճորտե՛ր, թեկուզ և հանճարեղ.—
Ահավասիկ ձեր հին ճարտարությամբ տարված՝
Մենք փորձում ենք ձեր հին անունները ճարել
Մատյաններում այս հին՝ ձեր ձեռքերով գրված։

Չե՛նք հավատում մենք ձեր հոգու անմահության,
Բայց գիտենք՝ գրքերն այս մագաղաթյա,
Որ գրել եք մի օր դուք խոնարհ տքնությամբ —
Դարձել են ձեզ համար — մահու՛ պատյան։—
Այս մատյանները հին, այս սնամեջ

Դամբարանները, որ ձեր հանճարեղ ձեռքով
Զարդարել եք մի օր դուք արվեստով անմեռ
Միջնադարյան մռայլ կամարների ներքո․․․