Երկերի լիակատար ժողովածու, Հատոր 1-ին (1988, Հովհաննես Թումանյան)

Հովհաննես Թումանյան 1988

[ 684 ] ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Խմբագրություն կողմից	5
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	23
Նախերգանք	23		544
1881
«Հոգուս հատոր…»	24	433	545
1887
Աղոթք	25		546
Գութանի երգը	26	433	547
Ամառվա գիշերը գյուղում	27	435	548
Հին օրհնություն	28	436	548
1888
Նահատակ	30	437	549
1889
«Երանություն էր խոստացել հույսս ինձ…»	35		550
Վերջին խոսք	37		550
«Ի՞նչ ես կատաղել անմեղ արարքից…»	38		551
«Ես նայում եմ. իմ առջև…»	39		551
Մանկություն	40		551
«Ներիր, ո՛վ կույս, որ հուզեցի…»	41	437	552
Կալի երգ (լոռեցոնց)	42		552
«Երբ ես տխուր, հուսահատ…»	43	437	552
«Ա՜խ, երանի թե լիներ մի հնար…»	44		553
1890
«Այդ ի՜նչ սրտամաշ տխրություն է քեզ…»	45	438
«Եթե իմ վերջին հայացքը մնա…»	47		554
«Պանդուխտն երգեց օտար երկրում…»	48	438	554
«Մի՛ որոնիր մի ժամանակ…»	49		554

[ 685 ] 

«Շատերի նման նա էլ խեղդվեցավ…»	50		555
Խորհրդածություն	51		555
Մարգարե	53		555
A la՛ Նադսոն. Պոետին	54		556
Գիշերային առաջին աստղի դիմաց	56	438	556
Չարամիտներին	57		557
Դարձյալ նրանց	58	439	557
Միամիտներին	59		557
«Ո՛հ, խնայեցեք, մի՛ հիշեցնեք ինձ…»	60	439	558
Հիշողություն հայրենիքից	61	441	558
«Ո՛հ, մեղմացնել չես կարող դուն…»	64	441	559
«Դեռ անհիշելի վաղ մանկությունից…»	66		559
Նրան	67		559
Ազդ	68		560
«Ոչ յօրինակ այլոց…»	69
Համերգ	70	442
Երգչին	71		561
Իսրայել	72		561
Տարոնի գարունը	73		561
Տարոնի առավոտը	74		562
Գիշեր	76	442	562
«Կուրծքս երբեմն եռ է գալիս և հուզվում…»	78	443	562
Նկարիչ Գ. Բաշինջաղյանի «Ձորագետը գիշերով» նկարի առջև	79		563
«Քրիստոս հարյավ հրաշափառ…»	80		564
Տապանագիր	81		564
1891
«Խղճալի՜ մարդ, տոգորված…»	82		565
«Ա՜խ, ես երանի…»	83	443	565
Երգչի վրեժը	84		565
Կանչ	85	443	565
«Սիրելի ընկեր, շատ ոգևորվել…»	87		566
Պատվեր	88		566
Նվեր Ան. Աբ.-ին	89	444	567
N. N.-ին	90		567
Սարերում	92	444	568
«Երբ տեսնում եմ, մարդ տակավին…»	93		568
Կորուստից հետո	94		568
«Հուսահատությունը տիրել է կյանքին…»	95	445	569
Հրաժեշտ	96		569
Խեղճ Ադամյան	97	445	569
Դերասան Ադամյանի մահը	98		570

[ 686 ] 

Աստղերի հետ	99	445	570
«Երբ խոսում էիր, պատմում էիր ինձ…»	100	446	571
Խոստովանություն	101		571
Ուրու	102	446	571
«Սիրելի աչեր…»	103		572
«Թե հոգնել ես հաղթահարված…»	104	447	572
1892
«Երբ գիշերային…»	105		572
Ռոմանս	107		572
Քրիստոսն անապատում	108	447	573
Երազ	109		573
«Մութն էր երկինքը, ոչ ոք չըտեսավ…»	110	448	574
«Բանաստեղծը ծերացել է…»	111	448	574
Առավոտ	112	448	574
«Ես սիրել եմ վարդը տըժգույն…»	113	448	575
Հիշի՜ր…	114	449	575
«Ինձ մի՛ խնդրիր, ես չեմ երգի…»	115	449	575
Օր. Բ.-ին	116		576
Կասկած	117	449	576
«Սիրելի Ջիվան, ընկերդ իմ հոգու…»	118	450	576
«Ա՛խ, ո՜րքան փարթամ կյանքը ծաղկում է…»	119		577
Օտարության մեջ	120		577
«Լսո՞ւմ ես դու էլ, թե ինչ են խոսում…»	121		577
Ամառային երեկո	123	450	578
«Սըրտիս թագուհի…»	124	450	578
«Օ՜, լո՛ւռ կաց, ընկե՛ր, այդ ինչ ես երգում…»	125		578
Տենչ	126	450	579
Մոռացված սեր	127		579
Վատ օրեր	128	450	579
Օր. Մ. Վ.-ին	129		580
Աղբյուր	131	451	580
Հաշտություն	132	451	580
1893
Օր. Օ. Գ.-ի ալբոմում	133		581
«Քրիստոս հարյավ… Ա՜խ, և այս հոծ…»	134	452	581
«Ատելուս համար…»	135		582
Ն. Բարաթաշվիլու դամբանի վերա	136		582
«Հոսի՛ր արտասուքս անկեղծ տխրության…»	137	453	582
Պոետին	138		583

[ 687 ] 

Այվազովսկու նկարի առջև	139	453	583
Հայ ուխտավորին	140	453	583
Նա նստած էր…	142	455	583
Խրճիթում	143	455	585
1894
Նոր տարի	145	456	586
«Ես ասացի. «Դու ծաղկում ես…»	147	457	586
Ժպտուն աչքեր	148	457	586
Մի հառաչանք	149	458	587
Նմանություն	150	459	587
Երկու սև ամպ	151	459	588
1895
Ո՞վ տարավ	152	460	589
Բայրընին	153		589
1896
Հարություն	154		590
«Երանի նըրան, ով որ քընեած…»	155	461	590
Գաղթականի երգը	156	461	590
Անդարձ ճամփորդներ	157	462	591
1897
Տպավորություններ	158	462	591
Հայի զարմանքը	160		591
Հայի տրտունջը	162		592
Երկար գիշերներ	164	464	592
1898
Տրտմության սաղմոսներից Ա	165	464	593
Տրտմության սաղմոսներից Բ	166	464	593
Գարնան հիշողություն	167	465	594
Մոռացված վարդեր	168		594
Հայի ցավը	169		594
Գրականական «մազանդա»	171		595
Այն օրից	173	465	595
«Տխո՜ւր գիշեր, տրտո՜ւմ գիշեր…»	174	465	596
1899
Վայր ընկնող աստղեր	175		596

[ 688 ] 

Մեր ազգային վիպասան Պերճ Պռոշյանցին՝ իր քառասնամյակին	178		597
Օր. Մ.-ին	179		597
Ափսո՜ս…	180		597
Կտակ	181		598
«Երնեկ թիթեռ ես լինեի…»	184		598
Կորած ցնորքներ	185	467	598
«Մութ ու խավար իմ հայրենիք…»	186	468	599
1900
Օջախի երգը	187	469	599
«Ինչո՞ւ էդպես ինձ մոռացար…»	188	469	600
«Ի՜նչպես սրտալի, ի՜նչպես կաթոգին…»	189	470	600
1901
Դարամիջի ժամին	190	470	601
Ռուստեմին	191		601
«Կգան, կանցնեն շատ-շատ ամիս ու տարի…»	192		602
Հ. Ղ. Ալիշանի հիշատակին	193		602
1902
Աստծո սպառնալիքը	195	470	602
«Դու քո ճամփե՛ն գընա, քույրի՛կ…»	196	471	603
Տրտունջ	197	472	604
Ընկերիս	198	472	605
«Նըստած եմ տըխուր, մենակ մի ժայռի…»	199		605
Հայոց վիշտը	200	473	606
Մեր ուխտը	201	473	606
«Պանդուխտ եմ, քույրիկ, մանուկ օրերից…»	202	473	607
Խորհրդավոր մեռելը	204		607
Մեր նախորդներին	205		607
Հայոց լեռներում	206	474	608
«Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վըրա…»	208	474	608
1903
Անմահությանը	209	475	609
1904
«Այստեղ մի վսեմ խորհուրդ է ապրում…»	210	475	609
«Մենք փառքեր ունենք թաղված հողի տակ…»	211		610

[ 689 ] 

1906
Աղվեսը	212		611
1907
Կաքավի գովքը	214	475	611
«Ժամանակն անվերջ, տիեզերքն անհուն…»	215	476	612
Ընտրյալը	216	476	612
Աշնան վերջը	218		613
Կույր աշուղը	219		613
Ամպն ու սարը	220	477	613
Լուսաբացին	221		614
Փիսոն	222		614
Ուրագ ու սղոց	223		614
Կանանչ ախպեր	224		615
Ծույլ աղջիկը	225		615
Կռունկներ	226		615
Արագիլ	227	478	615
Գութան	228	479	616
Ծիտը	229		616
Ուլունք	230		617
Ճնճղուկներ	231		617
Խնոցի	232		618
1908
Ծագումն	233	479	618
Ճախարակ	234		618
Փոքրիկ երկրագործ	235		619
Քամին	236		619
Արտուտիկ	237		619
Կալի երգը	238		620
Դժար տարի	239		620
Առավոտ	240		621
«Է՜հ, ո՞վ գիտի, մենք ապիկար…»	241		621
1909
Վայրէջք	242	480	621
Գարնան առավոտ	243	481	622
Գետակը	244		622
«Նորից եկան էն հավքերը…»	246	481	623
Ավերակում	248		623
Օր. Պ. Պ.-ին	250		623

[ 690 ]

1910
Parodia	251	482	624
Սոխակի վիշտը	253	482	624
Կաքավի ողբը	254	482	625
1911
Մանուկն ու ջուրը	257		625
Գարնան հրավեր	258		626
1912
Երկու հոգի	259		626
1913
Խորհրդածություն հայկական հարցի վրա	261		627
«Տաղով եկավ…»	263		627
«Թեպետև բախտը մեզ շատ հարվածեց…»	264		628
1914
Քաջ կիվիվը	266	482	628
Վերջին տագնապը	268		629
1915
Հայրենիքիս հետ	269	482	629
«Ձեռաց»	271	483	629
Վերջին օրը	272		630
«Շուռ է գալիս ծանըր քարը…»	275	483	630
Աղթամարի կղզում	277		631
Հոգեհանգիստ	279	483	631
Բարձրից	281		631
1916
<Վալերի Բրյուսովին>	283		632
Դժոխքի հանդեպ	284	484	632
Գերության մեջ	285	484	633
Վրաստանի համար	286		634
1917
«Շնորհավոր…»	288		635
Անուշի ալբոմից	289	485	635
Գրադարանս	290	485	635
Արփենիկին	291		636

[ 691 ] 

Արփենիկի ալբոմից	292	486	636
«Մայրըդ էն օրն ասում էր ինձ…»	293		636
Նվարդի ալբոմից	294	486	637
«Կանցնեն օրերն, Անուշ ջան…»	295		637
«Քոշաքարում ես վազել եմ…»	296	486	637
«Երկար, երկար ման եկա…»	297		638
1918
Իմ երգը	298	487	638
Տիկին Նիմֆա Գորոդեցկուն	299	487	638
Պատրանք	301		639
Ս. Նունեի պատկերի առաջ	302	487	639
1919
Նվեր Վրաստանի բանաստեղծներին	304		639
1920
«Զըվարթ երամով դուք եկաք ինձ մոտ…»	306	489	640
Տիեզերքի ընթերցումը	307	490	640
1922
Սիրիուսի հրաժեշտը	308	490	641
ՍԵՎԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՀԱՏՎԱԾՆԵՐ
1882
Օրորք	313	493	641
1883
Հայ վաճառական	315	493	642
«Երբ որ կանցնի ձմեռն սաստիկ…»	317		642
1884
«Ինչո՞ւ ես տխուր…»	318		642
1885
«Թող փչե քամին» երգի եղանակավ	320	494	643
1886
Նահապետի ողբը	325	494	644
1887
«…Ես ուզում եմ սեր երգել…»	328		644

[ 692 ] 

1890
«Փայլուն աստղիկ երկնադիտակ…»	329		645
«Ո՜հ, թող, սեր իմ, հրափետուր…»	330
«Այստեղ ահա ինչ են ասում…»	331	494	645
«…Նա մի տգետ, աղքատ մարդ էր…»	337	496	646
«Օ՜, ցած խոսքերով անդուռն բերանի…»	338	496	646
«Ընդունիր, իմ քույր…»	339		646
1891
«Շնորհավոր Նոր տարի»	340		647
1892
Մարշ	341		647
«[Միամիտ] ընկեր, դու մի՛ զարմանար…»	342	496	648
«Գիշերը բազմեց լեռների վրա…»	343		648
«Եթե գիտենաս իմ ցավը, հոգիս…»	344	497	648
«Գերեզմաններում վաղուց հանգչում են…»	345	497	649
«Քեզ, գոված մուսա, ես չեմ ճանաչում…»	346	498	649
1893
Օր. Ն. Ս.-ին	347		649
«Ես վիշտ ունեմ բերած երկրից հայրենի…»	348	499	650
«Հանկարծակի սիրտս տխրեց…»	349	499	650
«Այդպիսի աչքեր ես դեռ չեմ տեսել…»	350	499	650
1894
«Հայոց վարժուհի, ողջ 10-ը տարի…»	351		651
«Այս տողերը գուցե ջնջվեն…»	353		651
Ո՛չ, էլ երգել չեմ կարող ես	354	500	651
1896
Հույս	355	501	651
«Երբ թույլ եք տալիս, որ Ձեր ալբոմում…»	356		652
«Կարծեք թե քիչ էր, ինչ որ արեցին…»	357		652
«Հե՛յ, ափսոս էջեր…»	358		653
«Ա՛յ ծիծեռնակ…»	359	501	653
1897
Էքսպրոմտ	361		653
Սրտիս խոստումը	362		654

[ 693 ]

1898
1 հունվարի	363		654
Պաչոտնու տրտունջը	364	502	654
«Իմ սիրելի Ասլան-ապեր…»	367		655
«Այսօրից ահա անում եմ ես ուխտ…»	368		655
«Սիրեցի, Կոնո, քո անուշ երգը…»	369		656
1899
«Էլ չեմ կարող գրել «ձեռաց…»	370		656
Սիրելի	371	503	656
1890-ական թվականներ
«Օ՜, սիրտ իմ, սիրտ իմ, տակավին մատաղ…»	372		657
(Հատված)	373		657
«Ի՞նչ է բույրը ծաղիկի»	374		657
«Է՛յ, գիժ ջահելներ, վառ-վառ ծաղիկներ…»	375	504	658
Չոնգուրիս	376		658
«Հայոց ապաբախտ գըրողը նըստած…»	377	504	658
«Այժըմ ահա ազատ եմ ես…»	379		659
«Սիրելի ընկեր, որ պատահեցիր…»	380	505	659
«Ես քո լեզվով եմ ուզում քեզ սիրել…»	381	506	660
Անուշ ընկեր	382		660
1900
«Շնորհավոր նոր կաղանդ…»	383	506	661
«Ես պատվեր ունեմ…»	384	506	661
«Մեր սիրելի հայր Ճուղուրով…»	385	506	661
Հանելուկ	386	506	662
1901
1901-ի տարեմուտին	387		662
Ազնիվ տիկնայք, ջահել հյուրեր	388		663
«Հայր Գարեգին, մենք երեքով…»	339		663
1902
«Թափառելով Բորժոմ-պարկում…»	392		664
«Մնաս բարով, ուղտ բարեկամ…»	393		664
1904
«Ինչ կարող է տալ մի պոետ…»	394		664
«Իր սիրելի Մխիթարին…»	395		665
<Էքսպրոմտ>	396	507	665

[ 694 ]

1905
«Անցավ հին տարին, կանցնի և նորը...»	397		666
«Ну, господа! այսուհետև...»	398	507	666
«Հետներն առած պատգամ ու թուղթ...»	399	508	667
«Պարոնների դարը անցավ...»	401	508	667
1907
«Աշխենիկին՝ իր հայրիկը...»	403		667
1900-ական թվականներ
«Ոչ խանդս է մարել...»	404	509	668
Խոստովանք	406		668
«Ցոլուն աստղեր ջինջ եթերում...»	407		668
«Դու գընում ես անդարձ ճամփան...»	408	510	669
«Բոլորն հանգել են— ոչ մեկը չըկան...»	409		669
«Մեկը բարի, թախծոտ ու հեզ...»	410		669
1914
«Հրացաններ են ճայթում սրտիս մեջ...»	411	510	669
1916
«Բարի իրիկուն, վշտալի մայրեր...»	413		670
«Նըրանց չըթաղեցին քրիստոնեի ծեսով...»	415		670
1917
Իմ Արփիկին	416	511	671
Երեխի նման	417	511	671
«Ափսո՜ս, որ չես տեսնում բընավ...»	418		671
Экспромт	419	512	672
1919
«Իրենց վաղանց կյանքի կեսին...»	420		672
«Իմ Թամարիկին...»	421		672
Մեծ պատերազմից հետո	422		673
«Ինչ էլ բաշխեն...»	423		673
«Օդն են ցընդել երազները մշուշոտ...»	424	512	673
1922
Արուսյակ	425	512	674
Տարբերակներ	433
Ծանոթագրություններ	519
Թումանյանի քնարերգությունը	521
Այբբենական ցանկ	675